"houd het stuur vast!"

vrijdag 9 september

"Houd het stuur vast" was de kreet van de medepassagiere die rechts van me, aan het raam, in het vliegtuig zat. Midden in de nacht, alleen een leeslampje aan. De dame zag mij met mijn handen gebaren maken om het verhaal dat ik aan haar echtgenoot, die links van me zat, te illustreren. En vanuit een diepe slaap kwam die kreet uit het diepst van haar hart. We moesten er heel hartelijk om lachen maar nu ik er zo aan terugdenk terwijl ik de laatste belevenissen weer in mijn hoofd probeer te halen had haar kreet misschien ook wel een boodschap aan mij in zich. Het stuur vasthouden is figuurlijk gezien wel een mooie titel voor de hele blog. Veel van wat me is overkomen deze vakantie gebeurde door zaken die buiten me om plaatsvonden en dan is het de kunst om "je stuur vast te houden".

Maar genoeg gefilosofeer. Terug naar de grote dag van het huwelijk. Ik had de "opdracht" gekregen om toch in elk geval om acht (!!) uur 's morgens aanwezig te zijn. Dit maakte dat het ook gelijk de eerste en enige dag werd dat ik mijn wekker heb gezet. Niet dat het nodig was, ik wilde het gewoon zeker weten dat ik op tijd klaar zou zijn. Op Bali ben ik iedere dag gelijk met de kippen van de stok gesprongen. Tiger, de huiskat van Rumah Lotus, was ook rond een uur of zes aan zijn ontbijt toe en stond me voor mijn slaapkamer op te wachten. Luid mauwend begeleide hij me dagelijks naar de keuken om daar op het aanrecht te springen en me dan opzichtig vertelde dat hij de Whiskas brokken (die hier net zo duur zijn als mensenvoer) toch wel heel erg op prijs stelde. Zo erg op prijs stelde dat hij me als tegenprestatie ook op een ochtend met de bloederige resten van zijn nachtelijke vangst, een kuiken, verraste.

Nadat ik me op de grote (woens)dag gedoucht had heb ik me in overleg met Gomang, de schoonmaakster, gelijk in mijn traditionele kleding gehesen. Mijn tegenwerpingen, ik kan me toch bij Adek thuis omkleden en ik hoef toch zo niet over straat, werden met een verbaasde eeuwige glimlach bij het huisvuil gedeponeerd. Mooi hoor, zo'n sarong, alleen je maakt er geen grote stappen in. En dan lijkt het alsof de 500 meter die ik moet afleggen naar het huis van het bruidspaar een paar kilometer is. En het fraaie van deze wandeling is het resultaat op straat. Niemand kijkt naar me op, niemand toont een besmuikte glimlach en niemand biedt me vervoer aan. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is dat ik zo verkleed om kwart voor acht in de ochtend door de wijk wandel. Jalan Kartika (=straat Kartika) aflopen maakt van mij deze ochtend een heuse Balinese.

Bij Adek aangekomen is het nog redelijk rustig. De bruidegom is er niet, hij haalt de bruid op, de familie legt de laatste hand aan de offertjes die bij honderden gemaakt worden en de varkens die gisteravond van het leven zijn beroofd zijn vannacht veranderd in sate, worstjes en brokken vlees in een heel krachtige soep die je over de rijst hoort te doen. Het ruikt heerlijk op het erf van de bruidegom. Op dinsdagmiddag heeft hij afscheid genomen van zijn bestaan als jongste zoon van de ouders en heeft hij toestemming gekregen om zijn bruid op te gaan halen om zo voor uitbreiding van de toch al grote familie te gaan zorgen. De ceremonie van dinsdag waarin hij "zelfstandig" is geworden heeft veel indruk op me gemaakt en ik vraag me af hoe deze dag die dag kan overtreffen. Maar aan het eind van de dag weet ik dat het nog grootser en indrukwekkender kan.

Adek brengt zijn aanstaande vrouw rond een uur of tien thuis. Op de drempel van het erf worden ze opgewacht door een van de zeven heilige mannen die deze dag begeleiden. Ze worden geacht samen door het leven te willen gaan en om dat te laten zien aan de goden en de verzamelde familie worden die twee door een lange kleurige katoenen vlecht aan elkaar verbonden. Het ene eind om de hals van de bruid en het andere eind om de hals van de bruidegom. Gisteren is de gouden draad met de ouders doorgeknipt en nu, tja, daar staan ze dan, weer geketend. Een kwartier lang wordt er wierook gewapperd, wijwater gegooid en wordt met het eeuwige belletje, dat aan de hand van die heilige man lijkt te zitten vastgeplakt, geklingeld. Je zou ervan in trance raken. Het feit dat niemand schijnt te weten hoe de ceremonie dient te verlopen weerhoud me daarvan. Iedereen loopt gewoon te redderen, te bellen, te eten, kinderen worden aan de borst genomen en de televisie die op het terras is gezet laat de beelden zien van een aantal samenvattingen van de Asia voetbal cup.

Na dit eerste ceremoniele deel moet er natuurlijk weer gegeten worden. Veel eten staat er alle dagen klaar en het is geen dag hetzelfde; ook al is rijst het belangrijkste deel van het menu. Zoete thee, zoete koffie, zoete groene opgerolde flensjes gevuld met palmsuiker, zoete kokosrolletjes, zoete spekkoek. Het is zo simpel op Bali. Het is heel pittig met rijst of heel zoet met thee of koffie.

Het bruidspaar wordt na het eten het huis in geloodst. De westerse gewoonte dat de bruidegom de bruid pas ziet als ze helemaal geverfd en aangekleed is kennen ze hier niet. Een travestiet die heel goed met kapsels en make-up om schijnt te kunnen gaan is met haar/zijn assistente ingehuurd om het bruidspaar aan te kleden en dat doen ze gewoon tegelijk in hetzelfde huis. De bruid zit, gehuld in mijn oude badhandoek met dolfijnenprint als sarong, op een krukje geduldig te wachten tot ze haar gezicht wit genoeg hebben weten te poederen om er feestelijk uit te zien. Kunstwimpers, roze oogleden, met een scheermesje worden uit de losse pols ook nog even de wenkbrauwen tot westerse maat geschoren... ik val echt van de ene verbazing in de andere. Zelfs Adek moet eraan geloven, lipgloss MOET !! Maar dan zijn ze ook klaar. Denk ik. Adek bedenkt zich nog een keer, hij vindt het vestje dat hem een koninklijk uiterlijk met geven toch een tikkie te veel van het goede en Suci, de bruid, wil toch maar een witte kebaje aan. Moet kunnen toch?

De hele familie gaat vervolgens naar de straat om een plekje in een auto of achterop een brommer te bemachtigen. We gaan op pad naar het huis van de bruid om daar weer een ceremonie te houden en de eerste keer handtekeningen te zetten. Ik weet dat iedereen zich enorm heeft uitgeslooft om er zo mooi mogelijk uit te zien maar ik moet toch wel heel erg lachen als ik een gele cap met opdruk wegenwacht op het hoofd van een van de gasten zie en een wat oudere vrouw bij gebrek aan selendang (een soort satijnen ceintuur) maar een winterse das met Burberry print heeft omgeknoopt.

Anderhalf uur doen we er over om er te komen. Het eerste stuk rijden we lekker vlot maar buiten Singaradja heeft de voormalige hoofdstad alleen nog maar wegen met hier en daar, en dan vooral daar, stukken asfalt. De brommers slalommen om de gaten heen en de auto's worden getest op de houdbaarheid van de schokbrekers. Gebroken stap ik uit bij de plek waar drie jaar geleden nog de warung was waar Suci met haar schoonheid de jongens uit de buurt zo lang mogelijk oponthoud probeerde te bezorgen. Frisdrank op en Arak onder de toonbank door verkopen was haar vak. Nu is de warung weg en hangt er een stuk bouwplastic over de weg om de gasten wat schaduw te bieden. De versnaperingen worden in doosjes aangeboden. Voor ieder een doosje met een bekertje water, een geel/groen/roze plakkerige koek een een heel klein puddinkje in een wat groot uitgevallen plastic vingerhoed. Adek en Suci worden in een sneltreinvaart binnen geparkeerd om daarna een uur lang in kleermakerszit te luisteren naar de goede raadgevingen van de dorpsoudsten. Om beurten vertellen ze het bruidspaar wat er vanaf vandaag van ze wordt verwacht. Na een uur mogen er handtekeningen worden gezet door alle aanwezigen. Het trouwboekje bestaat hier uit een papieren map met daarin een stuk of 6 papieren van A4 formaat met alle beloften en geboden. Gelukkig wordt niet nogmaals alles voorgelezen. De huistempel wordt nog even bezocht om vooral ook de Goden gunstig te stemmen en we kunnen weer op pad terug naar het huis van Adek. Een aantal familieleden van Suci gaat mee. Nog meer brommers op pad. Het is al bijna vijf uur!

Als we dan eindelijk bij het huis van Adek zijn aangekomen moeten we natuurlijk weer eerst eten en drinken en dan gaat de hele ceremonie nog een keer dunnetjes over. Compleet met handtekeningen op 6 vellen papier in een papieren omslagmap. Ook de tempel wordt bezocht maar deze keer alleen door Adek, Suci en een paar heilige mannen. De rest van de visite zit voor het terras televisie te kijken. Indonesie speelt tegen Bahrein. Ik weet niet wie er gewonnen heeft want ik laat me door Mawel om acht uur thuis brengen. Ik ben gesloopt en wil zo snel mogelijk uit mijn sarong en in mijn bikini. Een duik in het zwembad en dan naar bed om tot de ontdekking te komen dat ook het boek dat ik nu op mijn nachtkastje heb gelegd niet boeiend genoeg is om het langer dan een minuut of drie open te houden.

En dan is het donderdag. Ik ga naar huis. 's Morgens nog snel even wat boodschappen want Nonok staat me om kwart over twaalf op te wachten met een heel mooie auto. Hij is net gepoetst, de airco werkt, de radio werkt en hij gaat in tijd van drie uur over de "bergen" naar Denpasar. Onderweg nog een koffiestop op de plek waar de apen zich ook een stuk wegdek hebben toegeeigend. Ik zie er schijnbaar toch niet meer zo heel erg toeristisch uit. Ze laten ons rustig koffie drinken en een gebakken banaantje eten. De vakantie is voorbij.

Ondanks dat ik af en toe geleefd werd door alle gebeurtenissen die van buitenaf op me af kwamen heb ik toch het stuur vast gehouden. Ik heb zoveel beleefd! Geprobeerd om zoveel mogelijk te beschrijven maar ik besef ook dat ik nog geen tiende deel heb kunnen beschrijven van alle gevoelens die door me heen zijn gegaan.

Een laatste keer een dikke kussss en een knuffel en tot de volgende reis maar weer.

Alita